Jarenlang worstelde ik met een verstoorde relatie met eten. Wat begon als een ogenschijnlijk oppervlakkige kwestie over calorieën en lichaamsgewicht, bleek al snel een veel diepere, complexere strijd te zijn. Het duurde een tijd voordat ik besefte dat deze eetstoornis niet werkelijk over eten ging. Het ging over mijn verstoorde relatie met mezelf.
Eetstoornissen, net als andere verslavingen, zijn vaak veel meer dan ze op het eerste gezicht lijken. Ze zijn vaak een poging om controle terug te krijgen na een kindertijd vol verraad, grensoverschrijdingen of emotionele verwaarlozing. Wanneer je grenzen herhaaldelijk zijn geschonden, je bent gedwongen of verwaarloosd, is het begrijpelijk dat je probeert controle te krijgen over je lichaam door te overeten of juist niet te eten.
De oorsprong van controleverlies
Als kind heb je weinig controle over wat er met je gebeurt. Wanneer je opgroeit in een omgeving waar je vaak getuige bent van ruzie, geweld of verraad en je niet de emotionele steun krijgt die je nodig hebt, is het logisch dat voedsel een manier werd om je emoties te reguleren. Voedsel werd mijn manier om de chaos te ordenen. Het was een constante in een onvoorspelbare wereld.
Onderzoek toont aan dat kinderen die seksueel misbruik, geweld of emotionele verwaarlozing hebben meegemaakt, vier keer zoveel kans hebben om een eetstoornis te ontwikkelen. Deze kinderen proberen vaak hun pijn te verdoven en hun controle terug te winnen door hun eetgewoonten te manipuleren. Ze straffen hun lichaam omdat ze geloven dat het lichaam de bron is van hun schaamte en pijn.
Schaamte en woede: De dieperliggende emoties
Achter een verstoorde relatie met eten schuilt vaak woede. Woede over de manier waarop we zijn behandeld. Het is een verlangen om ons los te koppelen van ons lichaam, omdat we zoveel schaamte en walging voelen. Maar die schaamte is niet van ons. De schaamte komt voort uit hoe iemand ons behandelde. Hoe hard we lichamelijk werden gestraft. Of nooit werden aangeraakt of getroost.
De schaamte komt van dingen die we niet wilden. Van grenzen die werden overschreden. En van volwassenen die ons leerden dat in ons lichaam zijn niet veilig was. Wanneer je constant het gevoel hebt dat je lichaam niet veilig is, zoek je naar manieren om die veiligheid te hervinden, hoe destructief die manieren ook mogen zijn.
Voedsel als noodgreep
Overeten (of onszelf niet toestaan te eten) is een poging om die schaamte te begraven. Om pijnlijke emoties te vergeten. Of om te zorgen dat niemand nog naar ons omkijkt om onze grenzen te schenden. Het beperken geeft ons de nodige afleiding. Iets om ons op te concentreren en over te obsederen, zodat we niet hoeven stil te staan bij de onopgeloste pijn en het verlies.
Eetstoornissen bieden een gevoel van controle en structuur in een wereld die chaotisch en onvoorspelbaar lijkt. Het is een manier om een gevoel van zelfbeschikking te ervaren in een leven dat vaak door anderen wordt bepaald. Maar deze schijncontrole is een valstrik. Het houdt ons gevangen in een cyclus van zelfdestructie en zelfhaat.
De parallellen met andere verslavingen
Ditzelfde geldt ook voor andere verslavingen en obsessies, zoals alcohol, drugs, overwerken, sporten, gamen, tv kijken, en meer. Al deze gedragingen dienen als afleiding van diepere emotionele pijn en onopgeloste trauma’s. Ze zijn manieren om te ontsnappen aan de realiteit en de gevoelens van waardeloosheid, schaamte en angst die we diep van binnen voelen.
Verslavingen bieden tijdelijk verlichting, maar op de lange termijn verergeren ze de gevoelens van isolatie en wanhoop. Ze houden ons gevangen in een cyclus van afhankelijkheid en ontkenning, waardoor we steeds verder verwijderd raken van ons ware zelf en onze authentieke emoties.
Het pad naar herstel
Het herstellen van een verstoorde relatie met eten begint met het erkennen van de onderliggende pijn en trauma’s die deze problemen veroorzaken. Het gaat om het opnieuw leren voelen van onze emoties en het vinden van gezonde manieren om met deze emoties om te gaan. Dit is geen gemakkelijke reis, maar het is een essentiële stap naar echte genezing en zelfacceptatie.
Het is belangrijk om te begrijpen dat het herstellen van een eetstoornis veel meer inhoudt dan het veranderen van je eetgewoonten. Het gaat om het herstellen van je relatie met jezelf. Het gaat om het opnieuw leren waarderen van je lichaam en het erkennen van je waarde als mens, ongeacht je gewicht of uiterlijk.
Herstel betekent ook het leren stellen van gezonde grenzen en het vinden van manieren om jezelf emotioneel te ondersteunen. Dit kan betekenen dat je hulp zoekt bij een therapeut, deelneemt aan steungroepen, of andere vormen van emotionele en psychologische steun zoekt.
Een verstoorde relatie met eten is een symptoom van diepere emotionele problemen en onverwerkte trauma’s. Het is een manier om controle te zoeken in een wereld die vaak onvoorspelbaar en pijnlijk is. Maar door de onderliggende oorzaken van deze problemen aan te pakken, kunnen we beginnen met het genezen van onze relatie met onszelf en ons lichaam.
Het pad naar herstel is niet gemakkelijk, maar het is de moeite waard. Het is een reis naar zelfontdekking, zelfacceptatie en uiteindelijk, zelfliefde. En het begint met het erkennen van onze waarde en het omarmen van ons authentieke zelf, precies zoals we zijn.